Το Μουντιάλ 2026 αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η κλήρωση των ομίλων της τελικής φάσης του Μουντιάλ 2026 θα διεξαχθεί την Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου 2025, στο «Kennedy Center» στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ, με την κλήρωση να αρχίσει στις 12:00 τοπική ώρα (19:00 ώρα Ελλάδας).
Η εν λόγω διοργάνωση θα λάβει χώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και το Μεξικό, με το «στάδιο Άκρον» να έχει προγραμματιστεί να φιλοξενήσει τέσσερις αγώνες της φάσης των ομίλων.
Ωστόσο, οι φόβοι έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες σχετικά με το Χαλίσκο ως πόλη υποδοχής μετά την ανακάλυψη περισσότερων ανθρώπινων λειψάνων τον Σεπτέμβριο. Από το 2022, περισσότερες από 456 σακούλες που περιείχαν ανθρώπινα λείψανα έχουν ανακτηθεί από περιοχές γύρω από το «Στάδιο Άκρον». Με πληθυσμό 8 εκατομμυρίων, η Χαλίσκο βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με τις εξαφανίσεις και συγκαταλέγεται στις τέσσερις πολιτείες με τα υψηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας στο Μεξικό. Μέχρι τον Οκτώβριο, η πολιτεία είχε αναφέρει περίπου 1.000 εξαφανίσεις, αύξηση 30% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Αναζήτησης του Μεξικού.
Χαλίσκο: Το τρομακτικό μεξικάνικο καρτέλ
Οι ομάδες έρευνας επιβεβαίωσαν ότι εγκληματικές ομάδες συνδέονται με τα πτώματα, με το Χαλίσκο να φιλοξενεί ένα από τα πιο ισχυρά καρτέλ του Μεξικού. Το καρτέλ «Νέας Γενιάς του Χαλίσκο» ή συντομογραφικά, CJNG, το οποίο λειτουργεί στην πολιτεία, έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τον Πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ.
Θεωρείται ευρέως ως ένα από τα πιο ισχυρά καρτέλ του Μεξικού και, σύμφωνα με την εταιρεία γεωπολιτικής ανάλυσης «Stratfor», είναι το «πιο τρομακτικό καρτέλ» της χώρας. Νωρίτερα φέτος, χιλιάδες Μεξικανοί διαδήλωσαν για να επιστήσουν την προσοχή στους περισσότερους από 130.000 ανθρώπους που έχουν αναφερθεί ως αγνοούμενοι σε εθνικό επίπεδο, οι περισσότεροι από τότε που ο τότε πρόεδρος Φελίπε Καλντερόν ξεκίνησε τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών».
Η Χαλίσκο ηγείται όλων των μεξικανικών πολιτειών σε αριθμό εξαφανίσεων και κατατάσσεται στις τέσσερις πρώτες σε συνολικά ποσοστά εγκληματικότητας. Σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Αναζήτησης του Μεξικού, 7.376 άνθρωποι εξαφανίστηκαν στο Χαλίσκο μεταξύ 2009 και 2018. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί έκτοτε, με άλλες 9.593 εξαφανίσεις ανθρώπων να έχουν αναφερθεί μεταξύ 2018 και 2021, καθιστώντας την μία από τις πολιτείες που έχουν πληγεί περισσότερο στη χώρα.
Η CJNG (Cartel Jalisco Nueva Generación) προέκυψε μετά τη διάλυση του καρτέλ Σιναόλα, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία πολλών μικρότερων ομάδων οι οποίες εποφθαλμιούσαν τη θέση του στη διακίνηση ναρκωτικών. Μετά από πολλές διαμάχες και πισώπλατα μαχαιρώματα, με τις διάφορες συμμορίες να αλλάζουν συμμαχίες ανάλογα με τα συμφέροντά τους, το εν λόγω καρτέλ κατόρθωσε μέσα σε μόλις έξι μήνες να κυριαρχήσει στην περιοχή του Χαλίσκο και σύντομα να επεκταθεί έξω από αυτήν.
Το Καρτέλ Νέας Γενιάς του Χαλίσκο εμφανίστηκε μετά τη δολοφονία από τις δυνάμεις ασφαλείας του πρώην ηγέτη του καρτέλ Σιναλόα, Ιγνάσιο Κορονέλ, γνωστού και ως «Νάτσο», τον Ιούλιο του 2010. Πριν από τον θάνατό του, ο Κορονέλ έδωσε εντολές στον Όσκαρ Ορλάντο Νάβα Βαλένσια, γνωστού και ως «Ελ Λόμπο», αρχηγό του καρτέλ Μιλένιο. Αυτή η εγκληματική ομάδα διακινούσε φορτία ναρκωτικών, διαχειριζόταν τα οικονομικά του καρτέλ Σιναλόα και δρούσε κυρίως στις πολιτείες Χαλίσκο και Κολίμα, αργότερα επεκτεινόμενος στο Μιτσοακάν και την Πόλη του Μεξικού.
Οι σφαγές
Τη στιγμή του θανάτου του Νάτσο Κορονέλ, ο «Ελ Λόμπο» είχε συλληφθεί και το καρτέλ Μιλένιο είχε υποστεί μια σειρά εσωτερικών διαιρέσεων, διαιρεμένο σε δύο παρατάξεις: Τη Λα Ρεσιστένσια και τους Λος Τορσίδος. Η Λα Ρεσιστένσια κατηγόρησε τους Λος Τορσίδος ότι παρέδωσαν τον «Ελ Λόμπο» στις αρχές. Στο κενό εξουσίας που άφησε ο θάνατος του Κορονέλ, και οι δύο ομάδες συγκρούστηκαν για τον έλεγχο της διακίνησης ναρκωτικών στο Χαλίσκο και οι Λος Τορσίδος έγιναν αυτό που είναι τώρα γνωστό ως CJNG, αναδυόμενοι ως οι διάδοχοι του δικτύου του βαρόνου των ναρκωτικών της Σιναλόα στην περιοχή.
Τον Απρίλιο του 2015, η CJNG σκότωσε 15 αστυνομικούς σε ενέδρα στο Χαλίσκο, μια από τις πιο αιματηρές επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας στη σύγχρονη ιστορία του Μεξικού. Οι μεξικανικές αρχές ισχυρίζονται επίσης ότι η ομάδα διαθέτει στρατιωτικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων πολυβόλων και εκτοξευτών χειροβομβίδων με πυραύλους. Τον Μάιο του 2015, η συνέχισε την θανατηφόρα δραστηριότητά της, καταρρίπτοντας ένα στρατιωτικό ελικόπτερο και εξαπολύοντας ένα κύμα βίας σε όλη τη Χαλίσκο.
Η CJNG είναι επίσης γνωστή για την απευθυνόμενη στην μεξικανική κοινωνία μέσω ιδεαλιστικής προπαγάνδας, αναφέροντας την αλληλεγγύη και υποσχόμενη να απαλλαγεί από άλλες εγκληματικές ομάδες που δρουν στην επικράτειά της, ενώ είναι άξιο αναφοράς το γεγονός ότι μετά από δολοφονίες, πολλές φορές δεν έμπαινε καν στον κόπο να ανοίξει τάφους. Τα άψυχα κορμιά έμεναν εκεί σε δημόσια θέα προς εκφοβισμό και παραδειγματισμό των υπολοίπων.
Ο «Ηγέτης»
Επί του παρόντος, η CJNG διευθύνεται από τον Νεμέσιο Οσεγκούρα Ράμος, γνωστό και ως «El Mencho». Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών προσέφερε αμοιβή 10 εκατομμυρίων δολαρίων για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στη σύλληψή του, ένα από τα μεγαλύτερα ποσά που έχουν προσφερθεί ποτέ. Το Μεξικό, από την πλευρά του, προσέφερε αμοιβή 30 εκατομμυρίων μεξικανικών πέσος (περίπου 1,6 εκατομμύρια δολάρια).
Ωστόσο, με τέτοιο βιογραφικό να τον συνοδεύει, ελάχιστοι θα μπουν σε πειρασμό από ένα τέτοιο ποσό. Ως παιδί έβγαζε χαρτζιλίκι στις φυτείες μαριχουάνας της περιοχής και σιγά-σιγά άρχισε να ανεβαίνει στην «τροφική αλυσίδα». Κόλλησε τα πρώτα «γαλόνια» όταν συνελήφθη στην Καλιφόρνια για ναρκωτικά. Βγαίνοντας από εκεί, ξεκίνησε μια νέα καριέρα. Πρώτα εκτελεστής για λογαριασμό της Sinaola (με αρχηγό τον θρυλικό El Chapo) και στη συνέχεια (αφού πέρασε άλλη μια πενταετία στη φυλακή) sicario. Ένας από τους καλύτερους, κιόλας.
Μια πηγή κοντά στην μεξικανική προεδρία υποστηρίζει ότι, παρά την πλήρη στρατιωτική και μυστική υπηρεσία, μαζί με την αμερικανική βοήθεια, ο «El Mencho» δεν έχει ακόμη συλληφθεί επειδή «έχουν υπολογίσει πολύ προσεκτικά το ανθρώπινο κόστος που θα μπορούσε να συμβεί»: «Πάντα ζει σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και ο αριθμός των θανάτων που θα συνεπαγόταν η σύλληψή του θα ήταν τραγικός». Θέλουν επίσης να αποφύγουν μια βίαιη διαμάχη εξουσίας εντός του καρτέλ για τη διαδοχή του, παρόμοια με αυτό που συνέβη στη Σιναλόα μετά τη σύλληψη του Ισμαήλ «Ελ Μάγιο» Ζαμπάντα.
Άλλοι σημαντικοί ηγέτες έχουν εντοπιστεί από την Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών των Ηνωμένων Πολιτειών (DEA), συμπεριλαμβανομένων των Έρικ Βαλένσια Σαλαζάρ, με ψευδώνυμο «el 85», Ουλίσες Μόρα Τόπια, Χοσέ Μανουέλ Ελ Μπαγί και Αλφρέντο Σαλαζάρ. Σε διεθνές επίπεδο, το καρτέλ έχει επαφές σε όλη τη Νότια Αμερική, στην Κολομβία, το Περού και τη Βολιβία, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, την Αυστραλία, την Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία. Οι πιο σημαντικές εξωτερικές διασυνδέσεις του βρίσκονται στη γειτονική Γουατεμάλα, ειδικά με ομάδες διακίνησης ναρκωτικών όπως οι Huistas, οι οποίες το βοηθούν να ελέγχει μέρος της αλυσίδας εφοδιασμού κοκαΐνης και συνθετικών ναρκωτικών που προορίζονται για το Μεξικό και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τι κερδίζουν τα καρτέλ
Τα μεξικανικά καρτέλ ενδιαφέρονται να εδραιώσουν την παρουσία τους στον Ισημερινό και σε άλλες χώρες των Άνδεων - όπως η Κολομβία, η Βολιβία και το Περού - λόγω της σημασίας τους στην καλλιέργεια φύλλων κόκας, τη βάση για την παραγωγή κοκαΐνης. Επιπλέον, έχουν βάλει στο μάτι τη Γκουαγιακίλ, καθώς είναι ένα από τα κύρια λιμάνια του Ειρηνικού και, ως εκ τούτου, βασικό σημείο για τις οδούς διακίνησης ναρκωτικών.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα επίπεδα βίας στον Ισημερινό παρουσιάζουν ανοδική τάση. Η έκθεση του Παρατηρητηρίου Οργανωμένου Εγκλήματος του Ισημερινού (OECO) δείχνει ότι ο αριθμός των ανθρωποκτονιών κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους ήταν 4.619, 47% περισσότερος από ό,τι καταγράφηκε την ίδια περίοδο του 2014. Από αυτό το σύνολο, 1.463 ανθρωποκτονίες σημειώθηκαν στη Γκουαγιακίλ - την πόλη-λιμάνι που αμφισβητείται από εγκληματικές οργανώσεις - σύμφωνα με το ρεπορτάζ.
Τι γίνεται σήμερα με τη Χαλίσκο
Σήμερα, πρόκειται για το πιο δυνατό καρτέλ διακίνησης ναρκωτικών στη χώρα. Σπέρνει τον τρόμο, όχι μόνο λόγω της πρωτοφανούς δύναμης που έχει συγκεντρώσει, αλλά και εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν δείχνει τον παραμικρό οίκτο απέναντι σε οποιονδήποτε. Αθώοι πεθαίνουν δίπλα σε πραγματικούς ενόχους στη βάση μιας φήμης ή απλά επειδή έτυχε να βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Γυναίκες ή παιδιά δεν έχουν καλύτερη τύχη. Ένα δεκάχρονο κορίτσι το οποίο απήγαγαν, βίασαν ομαδικά και στη συνέχεια έκαψαν, είπε όλη την αλήθεια για τον «El Mencho» και το συνδικάτο του. Και να σκεφτεί κανείς πως τελικά αποδείχθηκε πως δεν ήταν καν κόρη ενός αντιπάλου, όπως νόμιζαν αρχικά.
Μουντιάλ και καρτέλ
Το καρτέλ Νέας Γενιάς του Χαλίσκο, το οποίο η κυβέρνηση Τραμπ χαρακτήρισε ξένη τρομοκρατική οργάνωση νωρίτερα φέτος, έχει καθιερωθεί ως η πιο ισχυρή εγκληματική οργάνωση του Μεξικού. Κέρδισε τη φήμη του μέσω τολμηρών επιθέσεων κατά των αρχών, όπως η κατάρριψη ενός μεξικανικού στρατιωτικού ελικοπτέρου με εκτοξευτή χειροβομβίδων και η απόπειρα θεαματικής ενέδρας κατά του αρχηγού της αστυνομίας της Πόλης του Μεξικού το 2020.
Οι ειδικοί λένε ότι δεν έχει υπάρξει τόσο ισχυρή εγκληματική οργάνωση στο Χαλίσκο από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, την τελευταία φορά που η Γκουανταλαχάρα φιλοξένησε διεθνείς αγώνες κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1986. Ο Ρομπέρτο Αλαρκόν, συντονιστής στρατηγικής ασφαλείας της πολιτείας στο Χαλίσκο, υποβάθμισε την παρουσία του τοπικού καρτέλ και, ταυτόχρονα, υπονόησε ότι η κυριαρχία του στην πραγματικότητα διευκολύνει τις προσπάθειες ασφαλείας.
«Το γεγονός ότι δεν υπάρχει μεγάλος αριθμός εγκληματικών ομάδων όπως σε άλλες πολιτείες επιτρέπει στις αρχές ασφαλείας να επιτίθενται σε αυτές τις ομάδες με καλύτερο και πιο ελεγχόμενο τρόπο», δήλωσε ο Αλαρκόν, προσθέτοντας ότι όλα τα εγκλήματα υψηλού αντίκτυπου στην πολιτεία, στην πραγματικότητα, μειώνονται. Υποστήριξε μάλιστα, ότι το οργανωμένο έγκλημα θα εκμεταλλευτεί το Παγκόσμιο Κύπελλο για να «αυξήσει την εγκληματική του δραστηριότητα» στα καζίνο, στο εμπόριο ναρκωτικών, στον σεξουαλικό τουρισμό και στην πώληση εισιτηρίων. «Νομίζω ότι και οι ίδιοι θα απολαύσουν το Παγκόσμιο Κύπελλο», τόνισε.
Ένα προφανές παράδοξο
Την παραμονή ενός φιλικού αγώνα στις 14 Οκτωβρίου, ο κυβερνήτης του Χαλίσκο, Πάμπλο Λέμους, τοπικοί πολιτικοί και εκπρόσωποι της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας μίλησαν στα Μέσα ενημέρωσης σχετικά με τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται για την προετοιμασία του Παγκοσμίου Κυπέλλου και τα πλεονεκτήματα της διοργάνωσης του από το Χαλίσκο. Οι ανησυχίες για την ασφάλεια και οι προετοιμασίες ήταν αξιοσημείωτα απούσες από τη συζήτηση.
Οι αρχές στο Χαλίσκο εκτιμούν ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026 θα αποφέρει έσοδα 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ για την πολιτεία και θα δημιουργήσει έως και 7.000 θέσεις εργασίας, κυρίως στους τομείς του τουρισμού και των κατασκευών, καθώς η περιοχή σπεύδει να προσθέσει 12.000 νέα δωμάτια ξενοδοχείων ενόψει του τουρνουά.
«Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026 είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για την Χαλίσκο να τοποθετηθεί μπροστά στον κόσμο», δήλωσε ο Λέμους στους δημοσιογράφους. Το επόμενο βράδυ, η Γιοχάνα Γιαραμίλο, μια 42χρονη παραγωγός εκδηλώσεων που εργαζόταν σε μια ζώνη οπαδών έξω από το στάδιο, αντιμετώπισε το προφανές παράδοξο της διοργάνωσης μιας τόσο σημαντικής διεθνούς εκδήλωσης σε ένα μέρος που σημαδεύτηκε τόσο πολύ από τα βάσανα.
«Αυτές οι εκδηλώσεις βοηθούν, έστω και λίγο, στην επούλωση του κοινωνικού πόνου και προσφέρουν την ευκαιρία για βελτίωση των μέτρων ασφαλείας, απλώς και μόνο επειδή παρευρίσκονται τόσοι πολλοί άνθρωποι», είπε.
Εκτός από τα συστήματα παρεμβολής σημάτων από drones και τα τεθωρακισμένα οχήματα, το Χαλίσκο εγκαθιστά 3.000 επιπλέον κάμερες παρακολούθησης, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε ολόκληρη την πολιτεία σε περισσότερες από 10.000, μια κληρονομιά του Παγκοσμίου Κυπέλλου που θα μπορούσε να συνεχίσει να ωφελεί τους κατοίκους μόλις ολοκληρωθεί το τουρνουά.
Αλλά για ανθρώπους όπως ο Ναβάρο, που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην αναζήτηση των αγαπημένων τους προσώπων με ελάχιστη βοήθεια από τις αρχές, η ευφορία για το Παγκόσμιο Κύπελλο θεωρείται ως μια προσπάθεια συγκάλυψης της βίας στο Χαλίσκο.
«Θέλουν να σβήσουν οτιδήποτε σχετίζεται με το ζήτημα των εξαφανισμένων», δήλωσε. «Αλλά δεν θα μπορέσουν, γιατί θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε», κατέληξε.
