Όπως συμβαίνει και ενόψει του 2026, που η Ferrari και ο Λιούις Χάμιλτον ελπίζουν να αξιοποιήσουν την αλλαγή των κανονισμών για να διεκδικήσουν ξανά με αξιώσεις τους τίτλους της F1, προς το τέλος του 2013 η Scuderia και ο Φερνάντο Αλόνσο έτρεφαν τις ίδιες ελπίδες για τη μεγάλη αλλαγή κανονισμών του 2014.
Το 2014 η Formula 1 πέρασε στην υβριδική εποχή των μονοθεσίων της. Έχοντας δοκιμάσει για ορισμένα χρόνια το σύστημα ανάκτησης της κινητικής ενέργειας (KERS), πλέον από το ‘14 οι μονάδες ισχύος άλλαξαν τον θερμικό ατμοσφαιρικό V8 με τον V6 Turbo και του πρόσθεσαν δύο ηλεκτροκινητήρες (MGU-K και MGU-H) με πλήρες σύστημα ανάκτησης ενέργειας και μεγάλου μεγέθους μπαταρία.
Η Mercedes High Performance Powertrains (HPP) μελετούσε και εξέλισσε ήδη από το 2012 την τεχνολογική καινοτομία του split-turbo, που αποδείχθηκε μία από τις σπουδαιότερες τεχνικές ανακαλύψεις της σύγχρονης Ιστορίας της F1, και θα την καθιστούσε κυρίαρχη για τα επόμενα 7 χρόνια.
Η Mercedes HPP στο Μπίρξουορθ, υπό τον τότε διευθυντή της (και νυν διευθυντή της Aston Martin F1) Άντι Κάουελ, χώρισε τα δύο μέρη του Turbo, τα τοποθέτησε σε κάθε πλευρά του V6 και στην περιεχόμενη γωνία του V χώρεσε τον MGU-H (που έπαιρνε την ενέργειά του ανακτώντας τη θερμότητα που παρήγαγε ο υπερσυμπιεστής).
Ένας άξονας ένωνε τα δύο μέρη του Turbo και τον MGU-H. Ο άξονας αυτός ξεπερνούσε τις 120.000 στροφές ανά λεπτό, και έτσι χρειάστηκε πολύς χρόνος για τους αντίπαλους κατασκευαστές της Mercedes να καταλάβουν, να αντιγράψουν, να σχεδιάσουν, να εξελίξουν και εντέλει να κάνουν αξιόπιστο το ίδιο μηχανικό σύστημα.
Στους τελευταίους ήταν και η Ferrari. Ο τότε πρόεδρος της εταιρείας, Λούκα ντι Μοντεζέμολο, παραδέχθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα, το 2018, σε συνέντευξή του στο BBC Sport, ότι η Scuderia είχε υποτιμήσει σε υπερβολικό βαθμό τις απαιτήσεις της νέας μονάδας ισχύος.
Ο Φερνάντο Αλόνσο και ο Κίμι Ράικονεν, οι δύο οδηγοί της ιταλικής ομάδας για το 2014, κλήθηκαν να δοκιμάσουν τη Ferrari F14 T στις πρώτες δοκιμές εκείνου του χειμώνα στην πίστα της Χερέθ.
Τους περίμενε μία δυσάρεστη έκπληξη: το μονοθέσιο υστερούσε καταφανώς και υπερβολικά σε ισχύ, η μονάδα ισχύος ήταν υπέρβαρη, η παραγωγή άντωσης πολύ φτωχή και η συνολική ισορροπία της F14 T πολύ προβληματική.
Μετά από τέσσερα χρόνια στο Μαρανέλο, όπου με ασύλληπτες οδηγικές υπερβάσεις έφτασε μια ανάσα από τους τίτλους του 2010 και ‘12, ο Φερνάντο Αλόνσο κατάλαβε εκείνη την πρώτη ημέρα των δοκιμών στη Χερέθ ότι δεν θα γινόταν ποτέ πρωταθλητής με τη Ferrari.
Ο Ντι Μοντεζέμολο, ηγέτης της Ferrari για 23 ολόκληρα χρόνια από το 1991 έως το 2014, είπε ότι η τελευταία του χρονιά στην εταιρεία ήταν «ίσως και η χειρότερη της καριέρας μου». Στις αρχές της, διαπίστωσε ότι η Ferrari όδευε προς μια χρονιά καταποντισμού στη F1, καθώς και ότι πλέον υπήρχε σοβαρό πρόβλημα με τον Φερνάντο Αλόνσο.
«Την τρίτη μέρα [των δοκιμών] ήρθε ο Φερνάντο και μου είπε ότι ο κινητήρας δεν έχει δύναμη. Τότε κατάλαβα ότι η σεζόν είχε τελειώσει, γιατί δεν μπορούσαμε να δουλέψουμε στον κινητήρα - οι κανονισμοί τον είχαν ‘παγώσει’.
Νομίζω ότι εκείνη ήταν η στιγμή που ο Φερνάντο είπε: Αν συνεχίσω στη Ferrari, δεν θα ξανακερδίσω ποτέ πρωτάθλημα. Ήταν πραγματικά ένα σοκαριστικό σημείο», εξήγησε στο BBC ο Μοντεζέμολο.
Η απόδοση της Ferrari F14 T ήταν τόσο σοκαριστική που μετά τον τρίτο αγώνα του 2014 ο διευθυντής της Scuderia, Στέφανο Ντομενικάλι, παραιτήθηκε. Τη θέση του πήρε ο Μάρκο Ματιάτσι.
Και πλέον ο Αλόνσο, που είχε συμβόλαιο με τη Scuderia μέχρι το τέλος του 2016, άρχισε να σκέφτεται σοβαρά το μέλλον του. Παρότι στο παρασκήνιο ο Ντι Μοντεζέμολο διαπραγματευόταν με τον Σεμπάστιαν Φέτελ, αρχικά ο Ματιάτσι πρότεινε στον Ισπανό την ανανέωση του συμβολαίου του μέχρι το 2019.
«Ο Φερνάντο αρχικά είπε ναι, μετά είπε όχι κι έπειτα ότι ‘δεν θέλω να το ανανεώσω’», είπε ο Μοντεζέμολο. Ο Ισπανός ήθελε τη δυνατότητα να μπορέσει να φύγει από το Μαρανέλο μετά από έναν χρόνο, αλλά ο Ματσιάτσι δεν αισθανόταν ότι αυτό θα επυξηρετούσε το συμφέρον της Ferrari να χτίσει την ομάδα για το μέλλον. Έτσι, κράτησε τις διαπραγματεύσεις με τον Αλόνσο σε αναμονή.
«Ο Ματιάτσι ήθελε να κλείσει η σχέση με τον Αλόνσο, χωρίς καν να μπει σε βαθιές διαπραγματεύσεις για να βρει τον τρόπο να ανανεώσει το συμβόλαιο. Εγώ δεν ήμουν τόσο πεπεισμένος», εξήγησε ο Ντι Μοντεζέμολο.
«Αν ο Αλόνσο ερχόταν σε μένα και μου έλεγε ‘άκου, πιστεύω, θέλω να μείνω γιατί θεωρώ ότι η Ferrari είναι Ferrari και είμαι σίγουρος ότι του χρόνου μπορούμε να βελτιωθούμε’, θα υπέγραφα σε 30 δευτερόλεπτα.
Η ανησυχία μου ήταν ότι σε όλες τις συζητήσεις που είχα μαζί του τον θυμάμαι πάντα να έχει πολλές αμφιβολίες, να είναι πολύ επικριτικός, σαν άνθρωπο που δεν πίστευε πραγματικά στις πιθανότητες να είναι ανταγωνιστική η Ferrari το 2015.
Ο Ματιάτσι αποφάσισε ότι αν μπορούμε να έχουμε τον Φέτελ, είναι καλύτερα και για τους δύο να αλλάξουμε. Για εκείνον [τον Αλόνσο], γιατί αν έμενε θα είχε πολλές αμφιβολίες στο μυαλό του, και για εμάς – γιατί δεν θα είχαμε έναν οδηγό με αληθινό κίνητρο.
Ο Φέτελ ήθελε να πιέσει, αγαπούσε τη Ferrari. Ο Μίκαελ [Σουμάχερ] ήταν ο μεγαλύτερος υποστηρικτής του Φέτελ σε εμένα. Έτσι, στο τέλος συμφώνησα. Αν η κατάσταση με τον Φερνάντο είναι ότι δεν θέλει να πάρει μια τελική απόφαση, θέλει να περιμένει, δεν είναι χαρούμενος, παραπονιέται, είναι καλύτερα να τον αφήσουμε να φύγει. Ίσως βρει μια ευκαιρία αλλού – και για εμάς [ο Φέτελ] θα είναι σαν φρέσκος αέρας», συνέχισε ο Ιταλός.
Μια επιπλοκή ακόμη ήταν πως ο Ντι Μοντετσέμολο είχε περίπλοκη και δύσκολη σχέση με τον πρόεδρο του ομίλου Fiat, Σέρτζιο Μαρκιόνε, που ετοιμαζόταν να αναλάβει τη Ferrari.
«Μέχρι ένα σημείο έκανα τα πάντα για να πείσω τον Αλόνσο, να τον κρατήσω συγκεντρωμένο και παρακινημένο για το μέλλον», συνέχισε. «Ύστερα υπήρχαν δύο στοιχεία: Ήμουν σίγουρος ότι θα έφευγα από τη Ferrari.
Οπότε δεν ήθελα να πιέσω πολύ τον Φερνάντο γιατί δεν θα μπορούσα να κρατήσω τον λόγο μου απέναντί του. Δεν θα ήταν σωστό να τον πείσω να μείνει και μετά να φύγω. Ο Φερνάντο θα έλεγε ‘γιατί δεν μου είπες ότι θα έφευγες’; Και δεύτερον, γιατί έβλεπα πως ο Φερνάντο δεν ήταν πεπεισμένος. Για μένα, το μυαλό του οδηγού είναι το πιο σημαντικό».
Το ότι το καλοκαίρι ο Ματιάτσι και ο Αλόνσο δεν τα πήγαιναν καλά δεν ήταν μυστικό. Κάποιες πηγές λένε πως ένα μέρος του προβλήματος ήταν ότι ο Ματιάτσι του πρόσφερε καλύτερους όρους -περισσότερα χρήματα και μεγαλύτερο λόγο στην ομάδα- μόνο και μόνο για να τους αποσύρει αργότερα.
Ο Ντι Μοντετσέμολο, πάντως, επιμένει πως τα χρήματα δεν είχαν καμία σχέση: «Δεν συζήτησα ποτέ για χρήματα με τον Αλόνσο πριν αποφασίσει να φύγει», είπε. «Τα χρήματα δεν ήταν στο τραπέζι, τουλάχιστον στις δικές μου συζητήσεις μαζί του. Ποτέ.
Με άλλα λόγια, δεν αποφάσισε να φύγει από τη Ferrari για τα χρήματα, και εμείς δεν αποφασίσαμε να μην κάνουμε τη μέγιστη προσπάθεια να τον κρατήσουμε εξαιτίας των χρημάτων.
Δεν είχε κίνητρο, δεν ήταν σίγουρος, είχε πάρα πολλές αμφιβολίες. Και ο πατέρας του Φερνάντο είχε επίσης μεγάλη επιρροή πάνω του. Ο πατέρας του είπε ‘όχι, είναι ώρα να αλλάξεις, άφησε τη Ferrari, δεν μπόρεσες να πάρεις το πρωτάθλημα, πρέπει να βρεις κάποια άλλη εναλλακτική για να το κατακτήσεις'».
Η μόνη σοβαρή εναλλακτική που είχε ο Αλόνσο ήταν η McLaren. Είχε στα χέρια του πρόταση 40 εκατ. δολαρίων το χρόνο (περισσότερα από τα 28 εκατ. της Ferrari). Η επιστροφή της Honda έδειχνε υποσχόμενη, και για τον Αλόνσο είχε ενδιαφέρον να προσπαθήσει να συνεχίσει την Ιστορία του ινδάλματός του, Άιρτον Σένα, σε μια νέα εποχή της θρυλικής McLaren-Honda.
Παρά τη ρομαντική πτυχή αυτής της απόφασης, όμως, δεν θα ήταν εύκολο να σπάσει το συμβόλαιο με τη Ferrari. Από το καλοκαίρι του 2014 ο Ισπανός άρχισε να πιέζει όλο και πιο έντονα τη Ferrari για να αποδεσμευθεί πρόωρα από τη συμφωνία.
Μέχρι τα τέλη Αυγούστου, η Scuderia είχε ήδη έρθει σε συμφωνία με τον Σεμπάστιαν Φέτελ και ήταν έτοιμη να συναινέσει στην αποχώρηση του Ισπανού. Συντάχθηκε ένα νομικό έγγραφο που τερμάτιζε επίσημα το συμβόλαιο του Αλόνσο. Κλήθηκε σε συνάντηση με τον Μάρκο Ματιάτσι στο Μαρανέλο τον Σεπτέμβριο.
«Το έβαλαν στο τραπέζι», αποκάλυψε στο BBC μια πηγή από το Μαρανέλο, «και του είπαν ‘ορίστε. Είναι υπογεγραμμένο. Αν το υπογράψεις, μπορείς να φύγεις. Και ο Φερνάντο το πήρε, υπέγραψε και έφυγε. Ήταν μια πολύ τεταμένη συνάντηση'».
Η Ferrari είχε ήδη εξασφαλίσει τις υπηρεσίες του Φέτελ λίγες ημέρες νωρίτερα. Η μεταγραφή του Σεμπάστιαν Φέτελ στη Ferrari βγήκε στη δημοσιότητα έναν μήνα αργότερα, στο GP Ιαπωνίας στις αρχές Οκτωβρίου.
Αυτό θύμωσε τον Φερνάντο Αλόνσο. Όχι επειδή, όπως πίστευαν μερικοί, η Ferrari τον είχε εξαπατήσει ώστε να υπογράψει την αποδέσμευσή του, αλλά επειδή έχασε τον έλεγχο του ‘αφηγήματος’.
Η ανακοίνωση ότι ο Φέτελ θα πήγαινε στη Ferrari έγινε από τη Red Bull, πριν ο Αλόνσο ανακοινώσει πως θα έφευγε από το Μαρανέλο. Η επίσημη και δημόσια ανακοίνωση των γεγονότων έδειχνε ότι η Ferrari τον έδιωχνε, ενώ εκείνος είχε πάρει την απόφαση να φύγει. Στην πραγματικότητα, η λύση ήταν αμοιβαία. Και προέκυψε επειδή ο Αλόνσο είχε χάσει την πίστη του στην ομάδα και θεώρησε ότι έπρεπε να αποχωρήσει.
Εκείνη την περίοδο ο Ισπανός δεν είχε υπογράψει ακόμα με τη McLaren-Honda. Ο τότε διευθυντής της McLaren, Ρον Ντένις, είχε κανονίσει να επισκεφθεί ο Αλόνσο τις εγκαταστάσεις της Honda στη Σακούρα την επομένη του Ιαπωνικού GP.
Μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Honda, που είχαν παρακολουθήσει τον αγώνα ενόψει της επιστροφής της εταιρείας το 2015, έφυγαν στη διάρκεια του GP για να προετοιμάσουν την υποδοχή του Αλόνσο στη Σακούρα.
Όταν έφτασε εκεί, αυτό που είδε έπεισε τον Αλόνσο ότι είχε κάνει τη σωστή επιλογή. «Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Αλόνσο είχε αποφασίσει να φύγει από τη Ferrari από τα τέλη Αυγούστου», συνέχισε ο Λούκα ντι Μοντετσέμολο. «Η επίσκεψη στη Σακούρα ήταν η τελική ώθηση. Δεν θυμάμαι αν είχε αποφασίσει να πάει στη McLaren νωρίτερα, αλλά αυτό ήταν το τελευταίο βήμα».
Την επόμενη μέρα μετά το φινάλε της σεζόν 2014, η Ferrari ανακοίνωσε την αντικατάσταση του Ματιάτσι από τον Μαουρίτσιο Αριβαμπένε. Ο λόγος δεν είχε γίνει ποτέ γνωστός μέχρι τότε: ο Σέρτζιο Μαρκιόνε είχε πει στον Ματιάτσι ότι ήθελε να τον μετακινήσει σε άλλη θέση στον όμιλο, εκτός Formula 1, και εκείνος παραιτήθηκε.
Δεκαέξι μέρες αργότερα, ανακοινώθηκε το τριετές συμβόλαιο του Αλόνσο με τη McLaren-Honda. Όμως, τι θα είχε συμβεί αν παρέμενε στη Ferrari; Η Mercedes ξεκίνησε μια εποχή παντοκρατορίας το 2014, και η Scuderia για τα επόμενα χρόνια -υπό τον Αριβαμπένε- ήταν μεν σε καλύτερη κατάσταση από την “απόλυτη καταστροφή” της McLaren-Honda, που έφερε το άδοξο τέλος της συνεργασίας των δύο πλευρών μετά από τέσσερα χρόνια.
«Πώς θα μπορούσα να ήμουν ακόμα το 2018 στη Ferrari χωρίς να έχω κερδίσει πρωτάθλημα, αν ήδη μετά από πέντε χρόνια ένιωθα τόση πίεση και έβλεπα τόσα πράγματα να μην πηγαίνουν καθόλου καλά;» είπε σε συνέντευξή του στο BBC Sport, χρόνια μετά, ο Αλόνσο.
«Όταν δεν κερδίζεις με τη Ferrari, γίνονται πάρα πολλά πράγματα στο παρασκήνιο, και ήδη πέντε τέτοια χρόνια νομίζω ότι ήταν αρκετά. Αν αυτό ήταν το όγδοο μου στη Ferrari χωρίς έναν τίτλο, είναι δύσκολο να το φανταστώ», κατέληξε ο Ισπανός.
