Παρουσίαση σχετικής έρευνας που διεξήχθη στην Ευρώπη, υπό την καθοδήγηση του Ιδρύματος Έρευνας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας (UNRF)
Οι φιλικοί ποδοσφαιρικοί αγώνες αποτελούν ανοικτό πεδίο δράσης σε όσους «στήνουν» ποδοσφαιρικούς αγώνες λόγω του ότι αυτή η κατηγορία αγώνων δεν είναι ρυθμισμένη. Αυτό καταδεικνύεται μέσα από μια νέα έρευνα, η οποία ασχολήθηκε με περισσότερους από 250 φιλικούς αγώνες στους οποίους εμπλέκονται ευρωπαϊκά ποδοσφαιρικά σωματεία και οι οποίοι φαίνεται να συνδέονται με ύποπτη δραστηριότητα κατά την περίοδο το 2016 – 2020. Τα αποτελέσματα απορρέουν από μια τριετή μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα ERASMUS+ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της οποίας ηγήθηκε το Ίδρυμα Έρευνας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας UNRF.
Στο πλαίσιο της ευρύτερης έρευνας, διεξήχθη επιμέρους έρευνα ανάμεσα σε 700 ποδοσφαιριστές στην Κύπρο, στην Ελλάδα και στην Μάλτα, η οποία κατέδειξε ότι:
• Περισσότερό από το ένα τέταρτο των ποδοσφαιριστών (26.5%) είχαν παίξει σε φιλικό αγώνα τον οποίο υποψιάζονταν ως χειραγωγημένο
• Περισσότερο από το ένα τέταρτο (26.3%) των προσεγγίσεων για να στηθεί ένας φιλικός αγώνας έγιναν από παράγοντες των σωματείων, ενώ 15% έγινε από άλλους παίκτες
• Οι παράγοντες των σωματείων ήταν σε ποσοστό 19% οι υποκινητές της χειραγώγησης φιλικών αγώνων και ήταν οι κύριοι επωφελούμενοι των προσεγγίσεων σε ποσοστό σε 26.3%.
Η έρευνα καταδεικνύει επίσης ότι οι εθνικές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς αργούν πολύ να καθορίσουν σε ποιον ανήκει η ευθύνη για τους φιλικούς αγώνες, ιδίως στις περιπτώσεις που σωματεία από διαφορετικές χώρες εμπλέκονται σε φιλικά παιγνίδια που παίζονται σε μια τρίτη χώρα. Μερικές ευρωπαϊκές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες δεν παρακολουθούν πού παίζονται παιγνίδια κατά την περίοδο προετοιμασίας πριν από την επίσημη ποδοσφαιρική σεζόν ή κατά τις τουρνέ που διοργανώνονται μέσα στον χειμώνα.
Αυτή η έλλειψη διακυβέρνησης και ρύθμισης, σε συνδυασμό με το ότι αυτοί οι αγώνες διατίθενται στις αγορές στοιχημάτων ανά την υφήλιο και κυρίως από πρακτορεία στοιχημάτων που λειτουργούν με πτωχή ή/και ανύπαρκτη ρύθμιση, σε περιοχές δικαιοδοσίας όπως το Κουρασάο και οι Φιλιππίνες, που ενδεχομένως συνδέονται και με εγκληματικότητα, αφήνουν τους αγώνες αυτούς εκτεθειμένους σε μεγαλύτερο κίνδυνο εκμετάλλευσης από όσους χειραγωγούν αγώνες.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, η μελέτη «Combating Match Fixing in Club Football Non-Competitive Friendlies» προτείνει:
• Η ΟΥΕΦΑ να επιβάλει τη ρύθμιση των φιλικών αγώνων στις 55 Ομοσπονδίες - μέλη της
• Οι πράκτορες αγώνων να απαγορεύεται να κατέχουν ή να ελέγχουν σωματεία, όπως ακριβώς και οι μάνατζερς των ποδοσφαιριστών
• Την δημιουργία ενός σώματος που να εκπροσωπεί τους πράκτορες αγώνων σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τους αγώνες να ρυθμίζονται από διεθνή σώματα όπως η FIFA και η UEFA
• Τη θέσπιση προτύπων για τα δεδομένα (data standards) που να αποτρέπουν την πώληση δεδομένων από ζωντανούς αγώνες σε πράκτορες στοιχημάτων οι οποίοι δεν υπόκεινται σε ρύθμιση ή υπόκεινται σε πτωχά κανονιστικά πλαίσια.
Σε αντίθεση με τα ανταγωνιστικά παιγνίδια, τα οποία καλύπτονται από συμφωνίες μεταξύ εταιρειών δεδομένων και διοργανωτών διαγωνισμών, τα φιλικά παιγνίδια είναι δωρεάν για όλους.
Τα δεδομένα από αυτούς τους αγώνες συλλέγονται και πωλούνται σε πράκτορες στοιχημάτων που καλύπτονται από πτωχή ή ανύπαρκτη ρύθμιση και οι οποίοι δεν καταγγέλλουν σημάδια ύποπτης δραστηριότητας, κάτι που οπωσδήποτε αποτελεί κριτήριο για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας των πρακτορείων που υπόκεινται σε ρύθμιση. O τρόπος αντιπαραβολής των δεδομένων ενός αθλητικού γεγονότος και η πώλησή τους για σκοπούς στοιχήματος, επί του παρόντος δε συνάδει με το πεδίο εφαρμογής κανονισμών, αφήνοντας μια δυνητικά «τυφλή κηλίδα» όσον αφορά την αγορά και την προστασία του καταναλωτή.
Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, Καθηγητής Νίκος Καρτακούλλης, Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, σχολιάζει:
«Ο συνδυασμός της έλλειψης ρύθμισης, επίβλεψης και πληροφόρησης καθιστούν αυτούς τους αγώνες πιο εύκολους για χειραγώγηση παρά τα ανταγωνιστικά παιγνίδια. Αυτή η έρευνα μας δείχνει ότι όσον αφορά τη διακυβέρνηση, τα φιλικά παιγνίδια πρέπει να τυγχάνουν της ίδιας θεώρησης όπως τα ανταγωνιστικά παιγνίδια. Από τα δεδομένα των 4000 φιλικών αγώνων που προσφέρονται για σκοπούς στοιχήματος σε όλο το κόσμο κάθε χρόνο, είναι επίσης ουσιώδες οι εταιρείες στοιχημάτων που λαμβάνουν δεδομένα να λειτουργούν κάτω από δικαιοδοσίες που είναι καλά ρυθμισμένες και που καταγγέλλουν ύποπτη στοιχηματική δραστηριότητα, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητα αυτών των αθλητικών γεγονότων».
Στους εταίρους του έργου περιλαμβάνονται το International Betting Integrity Association, η EU Athletes, η CIES και οι Σύνδεσμοι Ποδοσφαιριστών της Κύπρου, της Ελλάδας και της Μάλτας.
Η έρευνα θα παρουσιαστεί σε δημοσιογραφική διάσκεψη στην Κύπρο στις 14 Δεκεμβρίου, ώρα 11.00 π.μ. στο Αμφιθέατρο CineStudio του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η έρευνα θα παρουσιαστεί σε συνέδριο για την Πρόληψη της Χειραγώγησης Ποδοσφαιρικών Αγώνων. Το συνέδριο γίνεται στο Άμστερνταμ την 1η Δεκεμβρίου 2021 και διοργανώνεται από τη Διεθνή Ένωση των Ποδοσφαιριστών FIFPro. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα ERASMUS+ μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://www.unrf.ac.cy/projects-item/combating/ ή να επικοινωνήσετε με τον Steve Menary, συντονιστή του έργου στο: steve.menary@btinternet.com.
